علامت تجاری یا برند چیست؟

 علائم اختیاری یا خیالی

این نوع علائم به صورت ذوقی انتخاب شده و هیچ گونه ارتباطی با کالا یا خدماتی که برای آنها به کار می روند ندارند. مانند علامت “EXXON”  برای بنزین، علامت “Kodak” برای تجهیزات عکاسی و علامت “Clorox” برای سفیدکننده. این کلمات ابداعی بالاترین میزان تمایز را دارند. زیرا علاوه بر این که نسبت به کالاها یا خدماتی که علامت بر روی آنها به کار می رود متمایزند، نسبت به هر واژهی دیگری در هر زبانی متمایز هستند. به همین علت این گونه علائم از حمایت کامل در حقوق علائم تجاری برخوردارند.

علائم دلالت کننده

علائمی هستند که به خصوصیتی از کالاهای مورد نظر اشاره و دلالت دارند. به طور مثال، کلمه ی “پنگوئن” می تواند یک علامت دلالت کننده برای یخچال و وسایل سرد کننده محسوب شود. این نوع علائم به طور کامل نسبت به کالاهای مورد نظر بی ارتباط نیستند و در عین حال کالاهای مورد نظر را نیز توصیف نمی کنند. این نوع علائم نیز به دلیل داشتن وجه ممیزه به عنوان علائم تجاری ذاتاً قابل حمایت هستند.

در تعیین نوع یک علامت تجاری، باید کالاها یا خدماتی که علامت روی آنها استفاده می شود را در نظر گرفت. زیرا ممکن است یک علامت نسبت به یک نوع کالا دلالت کننده باشد، اما نسبت به نوع دیگری از کالاها توصیفی و یا حتی اختیاری یا خیالی محسوب شود.

علائم توصیفی

علائمی هستند که به طور مستقیم به توصیف کالاهای مورد نظر می پردازند و ویژگی یا کیفیتی از کالا به طور مثال کارکرد ابعاد یا اجزاء آن را بیان می کنند. کلمه ی شیرین یا خوشمزه برای بیسکوییت و کیک می تواند از این گونه علائم محسوب شود.

علائم ژنریک (عام)

علائمی هستند که طبقه ی کالای مورد نظر را مشخص می کنند، مثل واژه ی «سیب» برای میوه سیب. اصطلاحات ژنریک، حق ثبت به عنوان علامت تجاری را ندارند. این اصطلاحات همیشه در حوزه ی اموال عمومی باقی می مانند و همه می توانند برای محصولشان از آن ها استفاده کنند.

یک علامت علاوه بر عام بودن مفهومش، از نظر استفاده هم می تواند ژنریک شود. این مسأله زمانی اتفاق می افتد که علامت برای شناسایی خود کالا استفاده می شود نه تولیدکننده ی آن. معروف ترین مثال برای این حالت، علامت آسپرین  است بر روی مسکّن و علامت سلفون  برای استفاده از پوشش پلاستیکی یاعلامت تاید برای پودر لباسشویی.

علت این که از علائم توصیفی و علائم عام حمایت به عمل نمی آید و این علائم مورد پذیرش ثبت قرار نمی گیرند، این است که این گونه علائم اگر در مورد کالاها به کار روند ممکن است به عنوان صفت یا نوع کالا تلقی شوند نه علامت مخصوص به یک بنگاه تولیدی یا تجاری خاص. مثلا علامت سیب اگر برای سیب به کار رود، مصرف کننده نمی تواند تشخیص دهد که آیا این علامت تجاری است و مربوط به بنگاه خاصی است یا این که صرفاً قصد معرفی کردن کالا را دارد و از طرف دیگر اگر علائم توصیفی یا عام را به عنوان علامت تجاری مورد ثبت قرار دهیم و آن ها را قابل انحصار توسط یک بنگاه خاص بدانیم، بدیهی است که حقوق سایر تولیدکنندگان آن کالا را که حق استفاده از آن واژه ی توصیفی یا عام را در مورد آن کالا دارند مورد بی توجهی قرار داده ایم.